Wielkanoc 2025 w Szczyrku
Wielkanoc w górach – góralskie tradycje Triduum Paschalnego i świątecznych obrzędów
Góry od wieków były miejscem, gdzie wiara, tradycja i przyroda splatają się w wyjątkowy sposób. W Beskidach, a szczególnie w takich miejscowościach jak Szczyrk, Wisła czy Żywiec, Wielkanoc obchodzi się z niezwykłą mocą, łącząc religijne obrzędy z góralskim folklorem. Triduum Paschalne – Wielki Czwartek, Piątek i Sobota – oraz sama Wielkanoc i Lany Poniedziałek nabierają tu wyjątkowego charakteru, wypełnionego starodawnymi zwyczajami, pieśniami i regionalnymi potrawami.
Wielki Czwartek – początek świętych dni - Wielki Tydzień w góralskich wsiach rozpoczyna się od uroczystych nabożeństw, ale także od przygotowań domostw na nadchodzące święta. W Wielki Czwartek, gdy w kościołach milkną dzwony, zastępują je kołatki i terkotki, którymi górale obwieszczają czas Męki Pańskiej. Dawniej wierzono, że w te dni dusze zmarłych wracają na ziemię, dlatego w domach palono świece, a na stole zostawiano chleb i sól, aby zapewnić im gościnę. Wieczorem gospodynie zaczynały pieczenie chlebów i bab wielkanocnych, a w niektórych wsiach praktykowano zwyczaj „wypędzania Judasza” – kukłę zdrajcy wleczono po wsi, by na końcu spalić ją lub utopić w rzece. Miało to symbolizować oczyszczenie z grzechu i zdrady.
Wielki Piątek – dzień postu, modlitwy i ludowych wierzeń - Wielki Piątek to czas głębokiej zadumy, surowego postu i wspólnej modlitwy. W góralskich kościołach odprawiane są nabożeństwa Drogi Krzyżowej, często z procesją na okoliczne wzgórza, by odtworzyć mękę Chrystusa w naturalnej scenerii gór. W tradycji ludowej ten dzień był też czasem magicznych praktyk. Wierzono, że woda nabiera wtedy leczniczej mocy, dlatego o świcie kobiety zbierały ją z potoków, by później używać jej do błogosławieństwa domostw i bydła. W niektórych wsiach praktykowano też „chodzenie po śmiergu” – bosymi stopami po mrozie lub śniegu, co miało chronić przed chorobami. Posiłki tego dnia były wyjątkowo skromne – jadano żur na zakwasie, ziemniaki z lnianym olejem i śledzie, a wszystko w milczeniu, by nie zakłócać powagi dnia.
Wielka Sobota – święcenie ognia, wody i święconki - Wielka Sobota to dzień radosnego oczekiwania na Zmartwychwstanie. W góralskich parafiach święci się ogień i wodę, a później przychodzi czas na najważniejszy zwyczaj – święcenie pokarmów. W Beskidach koszyczki wielkanocne wyglądają nieco inaczej niż w innych regionach Polski. Oprócz chleba, jajek, wędliny i soli, wkłada się do nich także oscypek, bunc (góralską kiełbasę) i chleb z kminkiem, który symbolizuje dostatek. Po powrocie z kościoła gospodarze obchodzili dom i zagrodę z zapaloną świecą, by odpędzić złe moce. W niektórych wsiach praktykowano też zakopywanie noża w ziemi przed domem – miało to chronić przed piorunami i urokami. Wieczorem całe rodziny zbierały się na uroczystej kolacji, podczas której dzielono się poświęconym chlebem i jajkiem, składając sobie życzenia.
Wielka Niedziela – radość Zmartwychwstania i góralskie śniadanie - Rezurekcja w góralskich kościołach rozpoczyna się często o świcie, przy dźwiękach trąbek i pieśni „Wesoły nam dziś dzień nastał”. Po mszy rodziny zasiadają do uroczystego śniadania, które w Beskidach trwa nawet kilka godzin. Na stole królują: żur z białą kiełbasą, wędliny domowej roboty, chrzan z octem i jajka, baby drożdżowe i mazurki z orzechami i miodem. W niektórych rodzinach praktykuje się zwyczaj wybijania jajek – dwóch osób stuka się pisankami, a ta, której skorupka nie pęknie, ma zapewnione szczęście na cały rok.
Lany Poniedziałek – dyngus i góralskie psoty - Śmigus-Dyngus w góralskich wsiach miał niegdyś charakter nie tylko zabawowy, ale i magiczny. Polewanie wodą miało zapewnić płodność i urodzaj, dlatego szczególnie pilnowano, by żadna panna nie uniknęła oblania. W Beskidach praktykowano też „chodzenie z kurkiem” – chłopcy ciągnęli na wózku koguta, zbierając datki od gospodyń. Dziś Lany Poniedziałek to przede wszystkim radosna zabawa, ale w niektórych wsiach wciąż można spotkać starszych górali, którzy pamiętają dawne, bardziej obrzędowe formy tego święta. Wielkanoc w górach – czas, gdy tradycja wciąż żyje Dla górali Wielkanoc to nie tylko religijne święto, ale też czas, gdy najsilniej wyraża się ich kultura. Dzięki temu w Beskidach wciąż można doświadczyć autentycznych obrzędów, posmakować tradycyjnych potraw i poczuć niepowtarzalną atmosferę świąt w górach. To właśnie tutaj wiara, natura i folklor łączą się w harmonijną całość, tworząc Wielkanoc, jakiej nie znajdzie się nigdzie indziej.
Wielkanoc w górach to wyjątkowe doświadczenie, które łączy w sobie duchowość, tradycję i piękno budzącej się do życia przyrody. Szczyrk, położony w sercu Beskidów, staje się w tym czasie prawdziwym azylem dla rodzin pragnących przeżyć święta w niecodziennej scenerii. Ośrodek Wypoczynkowy Panorama, zlokalizowany na zboczu Klimczoka, oferuje nie tylko spektakularne widoki na górskie krajobrazy, ale przede wszystkim atmosferę ciepła i gościnności. Górskie powietrze, rozkwitająca wiosna i bliskość natury sprawiają, że każdy moment spędzony tutaj podczas Wielkanocy nabiera wyjątkowego znaczenia.
Świąteczne dni w Panoramie wypełnione są lokalnym kolorytem i góralskim duchem. Wielkanoc w tym miejscu to nie tylko religijne obchody, ale także żywe spotkanie z tradycją. Wspólna wielkopostna kolacja rozpoczyna czas refleksji i świątecznego nastroju, budując poczucie wspólnoty wśród gości. Warsztaty malowania pisanek, prowadzone w duchu beskidzkiej sztuki ludowej, angażują całe rodziny i pozwalają poznać barwne motywy regionu. Przygotowywanie święconek to nie tylko obowiązek, ale też przyjemność – regionalne produkty, aromatyczne wypieki i własnoręcznie plecione koszyki to radość wspólnego tworzenia. Wieczór z góralskim bacą to kolejny moment, który na długo zapada w pamięć – opowieści o dawnych zwyczajach, beskidzkie legendy i degustacja tradycyjnych potraw tworzą prawdziwie magiczną atmosferę.
Nie sposób mówić o Wielkanocy bez wspomnienia o smakach, które towarzyszą tym dniom. W Panoramie świąteczny stół zachwyca bogactwem tradycyjnych dań i domowych wypieków. Aromatyczne mazurki i puszyste babki, przygotowywane według dawnych receptur, kuszą wyglądem i smakiem. Góralski żurek na zakwasie, swojskie kiełbasy z domowej wędzarni, chleb ze smalcem i miód z lokalnych pasiek tworzą kulinarne wspomnienie, do którego chce się wracać. Kolacja wielkanocna, spożywana przy dźwiękach góralskiej muzyki, buduje nastrój radości i bliskości, jaki trudno odnaleźć gdziekolwiek indziej.
Po świątecznym ucztowaniu warto wybrać się na aktywny wypoczynek – Panorama to idealna baza wypadowa zarówno dla miłośników spacerów, jak i bardziej wymagających wędrówek. Zaledwie dziesięć minut dzieli ośrodek od centrum Szczyrku, a pobliskie szlaki prowadzące na Klimczok zachęcają do rodzinnych wypraw wśród budzącej się do życia przyrody. Dla najmłodszych przygotowano szereg atrakcji – od animacji, przez gry terenowe, po zajęcia sportowe – które zapewniają im radość i energię przez cały pobyt. Komfortowe pokoje, wyposażone w łazienki, telewizory, szybki internet i bezpłatny parking, gwarantują wypoczynek na wysokim poziomie. Ośrodek Panorama to miejsce, gdzie tradycja przenika się z nowoczesnością, a rodzinne święta stają się prawdziwym przeżyciem. To tutaj każdy znajdzie coś dla siebie – chwile refleksji wśród gór, radosne spotkania przy wspólnym stole, a także czas pełen zabawy i relaksu. Wielkanoc w Szczyrku to nie tylko oderwanie od codzienności, ale przede wszystkim okazja do tego, by być razem – w pięknym miejscu, w wyjątkowym czasie.